INDID

Co mówi prawo na temat mediów i pracy dziennikarzy?

Istnieje wiele aktów prawnych, zarówno w prawie krajowym jak i międzynarodowym, które mówią jak powinny funkcjonować media.
Instytut Dyskursu i Dialogu

Konstytucja RP

  1. Media powinny być wolne od wszelkich zewnętrznych nacisków
  2. Podmioty zewnętrzne mają obowiązek powstrzymania się od ingerencji, które naruszają ich wolność
  3. Nie wolno stosować cenzury mediów i kontroli publikowanych treści, która ogranicza wolność wyrażania myśli i przekonań

Wynika to z następujących artykułów KONSTYTUCJI:

art. 14. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność prasy i innych środków społecznego przekazu

art. 54. 1. Każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji.
2. Cenzura prewencyjna środków społecznego przekazu oraz koncesjonowanie prasy są zakazane. Ustawa może wprowadzić obowiązek uprzedniego uzyskania koncesji na prowadzenie stacji radiowej lub telewizyjnej.

art. 61. 1. Obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego, a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa.

EUROPEJSKA KONWENCJA PRAW CZŁOWIEKA

Masz prawo:

Wyrażać swoje opinie i poglądy
Przekazywać i otrzymywać informacje wolne od nacisków władzy
Swobodnie przekazywać i otrzymywać informacje z całego świata
Otrzymywać informacje i idee zgodnie z obowiązkami i odpowiedzialnością mediów we wszystkich sprawach budzących zainteresowanie publiczne
Oczekiwać, że media będą pełnić rolę „publicznego strażnika” (ang. public watchdog) demokracji i pluralizmu.
Wynika to z art. 10. 1. Każdy ma prawo do wolności wyrażania opinii. Prawo to obejmuje wolność posiadania poglądów oraz otrzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji władz publicznych i bez względu na granice państwowe. Niniejszy przepis nie wyklucza prawa Państw do poddania procedurze zezwoleń przedsiębiorstw radiowych, telewizyjnych lub kinematograficznych.

KODEKSY ETYKI DZIENNIKARSKIEJ

Dziennikarze są zobowiązani:

  • Poszukiwać i publikować prawdę
  • Przekazywać informacje sumiennie, zgodnie z prawdą i nie wypaczając faktów
  • Być obiektywnym i przedstawiać rzeczywistość niezależnie od od własnych poglądów
  • Wyraźnie oddzielać informacje od opinii
  • Możliwie szybko prostować błędy i pomyłki
  • Zbierać informacje w sposób legalny
  • Okazywać szacunek swoim rozmówcom
  • Wypowiadać się w sposób staranny i kulturalny
  • Działać zgodnie z własnym sumieniem, być nieprzekupni i nie ulegać zewnętrznym wpływom
  • Do odpowiedzialności za treść i formę realizowanego przekazu
  • Przedkładać podstawowe prawa odbiorców ponad interesy redakcji i wydawców
  • Nie przyjmować żadnych korzyści dla siebie lub swoich bliskich w zamian za publikowanie lub niepublikowanie materiału informacyjnego

Niezbędne linki:

Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich – kodeks etyki

TVP – kodeks etyki

Dziennikarze RP – kodeks etyki

UNESCO – standardy etyki dziennikarskiej

PRAWO PRASOWE

Masz prawo:

  • Być rzetelnie informowany o tym co aktualnie dzieje się w Polsce i na świecie
  • Oczekiwać, że media będą stanowiły społeczną instytucję kontroli władzy
  • Do starannie przygotowanego przekazu medialnego pozbawionego manipulacji i przekłamań.
  • Do zgodnego z prawdą przekazu medialnego oraz poznania źródeł
  • Do przekazu medialnego na który składają się starannie przygotowane, rzetelne informacje.pozyskania informacji.
  • Oczekiwać od dziennikarzy wysokich standardów merytorycznych, etycznych oraz kultury zachowań i wypowiedzi.
  • Czuć się bezpiecznie w kontakcie z przedstawicielami mediów – muszą oni dbać o Twoje dobre imię
  • Złożyć skargę do KRRiT, jeśli zauważysz, że np. jakiś program w radiu lub telewizji zawiera treści naruszające prawo (np. mają one charakter dyskryminacyjny).

Wynika to z poniższych artykułów USTAWY PRAWO PRASOWE:

Art. 1. Prasa, zgodnie z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, korzysta z wolności wypowiedzi i urzeczywistnia prawo obywateli do ich rzetelnego informowania, jawności życia publicznego oraz kontroli i krytyki społecznej.

Art. 6. 1. Prasa jest zobowiązana do prawdziwego przedstawiania omawianych zjawisk.

Art. 10.
1. Zadaniem dziennikarza jest służba społeczeństwu i państwu. Dziennikarz ma obowiązek działania zgodnie z etyką zawodową i zasadami współżycia społecznego, w granicach określonych przepisami prawa.
2. Dziennikarz ma prawo odmówić wykonania polecenia służbowego, jeżeli oczekuje się od niego publikacji, która łamie zasady rzetelności, obiektywizmu i staranności zawodowej, o których mowa w art. 12 ust. 1.
3. Dziennikarz może nie zgodzić się na publikację materiału prasowego, jeżeli wprowadzono do niego zmiany wypaczające sens i wymowę jego wersji.

Art. 12.
1. Dziennikarz jest obowiązany: 1) zachować szczególną staranność i rzetelność przy zbieraniu i wykorzystaniu materiałów prasowych, zwłaszcza sprawdzić zgodność z prawdą uzyskanych wiadomości lub podać ich źródło, 2) chronić dobra osobiste, a ponadto interesy działających w dobrej wierze informatorów i innych osób, które okazują mu zaufanie, 3) dbać o poprawność języka i unikać używania wulgaryzmów.
2. Dziennikarzowi nie wolno prowadzić ukrytej działalności reklamowej wiążącej się z uzyskaniem korzyści majątkowej bądź osobistej od osoby lub jednostki organizacyjnej zainteresowanej reklamą.

POWSZECHNA DEKLARACJA PRAW CZŁOWIEKA

Masz prawo:

  • Do wyrażania swoich opinii
  • Do otrzymywania niezależnych informacji z całego świata
  • Do pozyskiwania informacji z wielu kanałów medialnych

Wynika to z art. 19. Każdy człowiek ma prawo wolności opinii i wyrażania jej; prawo to obejmuje swobodę posiadania niezależnej opinii, poszukiwania, otrzymywania i rozpowszechniania informacji i poglądów wszelkimi środkami, bez względu na granice.

Instytut Dyskursu i Dialogu

Konstytucja RP

  1. Media powinny być wolne od wszelkich zewnętrznych nacisków
  2. Podmioty zewnętrzne mają obowiązek powstrzymania się od ingerencji, które naruszają ich wolność
  3. Nie wolno stosować cenzury mediów i kontroli publikowanych treści, która ogranicza wolność wyrażania myśli i przekonań

Wynika to z następujących artykułów KONSTYTUCJI:

art. 14. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność prasy i innych środków społecznego przekazu

art. 54. 1. Każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji.
2. Cenzura prewencyjna środków społecznego przekazu oraz koncesjonowanie prasy są zakazane. Ustawa może wprowadzić obowiązek uprzedniego uzyskania koncesji na prowadzenie stacji radiowej lub telewizyjnej.

art. 61. 1. Obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego, a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa.

EUROPEJSKA KONWENCJA PRAW CZŁOWIEKA

Masz prawo:

Wyrażać swoje opinie i poglądy
Przekazywać i otrzymywać informacje wolne od nacisków władzy
Swobodnie przekazywać i otrzymywać informacje z całego świata
Otrzymywać informacje i idee zgodnie z obowiązkami i odpowiedzialnością mediów we wszystkich sprawach budzących zainteresowanie publiczne
Oczekiwać, że media będą pełnić rolę „publicznego strażnika” (ang. public watchdog) demokracji i pluralizmu.
Wynika to z art. 10. 1. Każdy ma prawo do wolności wyrażania opinii. Prawo to obejmuje wolność posiadania poglądów oraz otrzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji władz publicznych i bez względu na granice państwowe. Niniejszy przepis nie wyklucza prawa Państw do poddania procedurze zezwoleń przedsiębiorstw radiowych, telewizyjnych lub kinematograficznych.

KODEKSY ETYKI DZIENNIKARSKIEJ

Dziennikarze są zobowiązani:

  • Poszukiwać i publikować prawdę
  • Przekazywać informacje sumiennie, zgodnie z prawdą i nie wypaczając faktów
  • Być obiektywnym i przedstawiać rzeczywistość niezależnie od od własnych poglądów
  • Wyraźnie oddzielać informacje od opinii
  • Możliwie szybko prostować błędy i pomyłki
  • Zbierać informacje w sposób legalny
  • Okazywać szacunek swoim rozmówcom
  • Wypowiadać się w sposób staranny i kulturalny
  • Działać zgodnie z własnym sumieniem, być nieprzekupni i nie ulegać zewnętrznym wpływom
  • Do odpowiedzialności za treść i formę realizowanego przekazu
  • Przedkładać podstawowe prawa odbiorców ponad interesy redakcji i wydawców
  • Nie przyjmować żadnych korzyści dla siebie lub swoich bliskich w zamian za publikowanie lub niepublikowanie materiału informacyjnego

Niezbędne linki:

Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich – kodeks etyki

TVP – kodeks etyki

Dziennikarze RP – kodeks etyki

UNESCO – standardy etyki dziennikarskiej

PRAWO PRASOWE

Masz prawo:

  • Być rzetelnie informowany o tym co aktualnie dzieje się w Polsce i na świecie
  • Oczekiwać, że media będą stanowiły społeczną instytucję kontroli władzy
  • Do starannie przygotowanego przekazu medialnego pozbawionego manipulacji i przekłamań.
  • Do zgodnego z prawdą przekazu medialnego oraz poznania źródeł
  • Do przekazu medialnego na który składają się starannie przygotowane, rzetelne informacje.pozyskania informacji.
  • Oczekiwać od dziennikarzy wysokich standardów merytorycznych, etycznych oraz kultury zachowań i wypowiedzi.
  • Czuć się bezpiecznie w kontakcie z przedstawicielami mediów – muszą oni dbać o Twoje dobre imię
  • Złożyć skargę do KRRiT, jeśli zauważysz, że np. jakiś program w radiu lub telewizji zawiera treści naruszające prawo (np. mają one charakter dyskryminacyjny).

Wynika to z poniższych artykułów USTAWY PRAWO PRASOWE:

Art. 1. Prasa, zgodnie z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, korzysta z wolności wypowiedzi i urzeczywistnia prawo obywateli do ich rzetelnego informowania, jawności życia publicznego oraz kontroli i krytyki społecznej.

Art. 6. 1. Prasa jest zobowiązana do prawdziwego przedstawiania omawianych zjawisk.

Art. 10.
1. Zadaniem dziennikarza jest służba społeczeństwu i państwu. Dziennikarz ma obowiązek działania zgodnie z etyką zawodową i zasadami współżycia społecznego, w granicach określonych przepisami prawa.
2. Dziennikarz ma prawo odmówić wykonania polecenia służbowego, jeżeli oczekuje się od niego publikacji, która łamie zasady rzetelności, obiektywizmu i staranności zawodowej, o których mowa w art. 12 ust. 1.
3. Dziennikarz może nie zgodzić się na publikację materiału prasowego, jeżeli wprowadzono do niego zmiany wypaczające sens i wymowę jego wersji.

Art. 12.
1. Dziennikarz jest obowiązany: 1) zachować szczególną staranność i rzetelność przy zbieraniu i wykorzystaniu materiałów prasowych, zwłaszcza sprawdzić zgodność z prawdą uzyskanych wiadomości lub podać ich źródło, 2) chronić dobra osobiste, a ponadto interesy działających w dobrej wierze informatorów i innych osób, które okazują mu zaufanie, 3) dbać o poprawność języka i unikać używania wulgaryzmów.
2. Dziennikarzowi nie wolno prowadzić ukrytej działalności reklamowej wiążącej się z uzyskaniem korzyści majątkowej bądź osobistej od osoby lub jednostki organizacyjnej zainteresowanej reklamą.

POWSZECHNA DEKLARACJA PRAW CZŁOWIEKA

Masz prawo:

  • Do wyrażania swoich opinii
  • Do otrzymywania niezależnych informacji z całego świata
  • Do pozyskiwania informacji z wielu kanałów medialnych

Wynika to z art. 19. Każdy człowiek ma prawo wolności opinii i wyrażania jej; prawo to obejmuje swobodę posiadania niezależnej opinii, poszukiwania, otrzymywania i rozpowszechniania informacji i poglądów wszelkimi środkami, bez względu na granice.

ZMIEŃMY MEDIA NA DOBRE!